Bạn có biết tên các giống cà phê phổ biến thế giới? Cà phê là thức uống quen thuộc của nhiều người, nhưng không phải ai cũng hiểu tường tận về loại cà phê mà mình đang thưởng thức.
Ở Việt Nam nghe về cà phê vối, cà phê chè, cà phê mít là gì? Cùng khám phá những tên gọi “đặc biệt” mà chỉ những người sành sỏi về cà phê mới hiểu.
1. Arabica – Cà phê Chè là loại cà phê phổ biến thế giới
Đầu tiên là Arabica, giống cà phê này có nguồn gốc ở cao nguyên Ethiopia. Đó là vùng nhiệt đới phía Đông Châu Phi với tên khoa học là Coffea Arabica. Nó được gọi là cà phê chè bởi nó có thân, tán lá nhỏ và nhiều đặc điểm hình thái giống cây chè. Đây là loại được trồng nhiều nhất trên thế giới và có giá trị kinh tế cao nhất. Bởi vì được thị trường ưu chuộng do hương vị phong phú. Lượng caffeine vừa phải và không đắng gắt.
Đặc điểm sinh học của Arabica
Cây cà phê Arabica thích sống ở vùng núi cao (từ 1000m đến 1500m so với mực nước biển). Đặc biệt phù hợp với khí hậu mát mẻ (từ 16 đến 25 độ C) và là cây ưa bóng mát.
Cây thường cao từ 3-5m, trong điều kiện thuận lợi thì có thể cao đến 5-15m. Mất 4-5 năm mới có thể thu hoạch. Tuổi thọ của nó tầm khoảng 25 năm là cần phải thay thế.
Thực tế, điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng Việt Nam không phù hợp với điều kiện sinh trưởng. Thế nên diện tích trồng cà phê chè chỉ chiếm khoảng 10% tổng diện tách canh tác cà phê cả nước.
Hương vị của Arabica
Quả cà phê Arabica có khi hình trứng hoặc hình tròn. Khi quả chín có màu đỏ tươi hoặc có giống thì màu vàng. Đường kính của quả có thể đạt 10-15mm. Hạt thì có hình oval, ở giữa hạt có rãnh lượn sóng. Hàm lượng caffeine chỉ khoảng 1-2%. Cà phê pha Arabica có vị chua, hậu vị đắng nhẹ không gắt như Robusta. Hương thơm đặc biệt của các tầng caramel hay mùi hoa quả đặc trưng.
2. Robusta – Cà phê Vối là loại cà phê khá phổ biến ở Việt Nam
Đặc điểm sinh học của Robusta
Thứ hai, giống cà phê có tên khoa học là Coffea Robusta hoặc Canephora. Rất thích hợp trồng ở vùng núi thấp (khoảng 400m đến 1000m so với mực nước biển). Khí hậu nhiệt đới gió mùa với nhiệt độ tầm 24-29 độ C là môi trường thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của giống cây này. Đây là loại cây rất ưa ánh sáng mặt trời.
Cà phê vối có dạng gỗ hoặc cây bụi. Có thể cao đến 10m nếu được phát triển trong điều kiện thuận lợi. Chúng ta có thể thu hoạch quả sau 3-4 năm với tuổi thọ lên đến khoảng 30 năm.
Robusta là loại giống phổ biến và quan trọng thứ hai trong thế giới cà phê. Đây là loại được trồng nhiếu nhất ở Việt Nam do thích nghi tốt với khí hậu và thổ nhưỡng. Việt Nam cũng là nước dẫn đầu về xuất khẩu cà phê Robusta trong nhiều năm liền. Diện tích nuôi trồng chiếm đến 90% tổng diện tích cà phê cả nước.
Hương vị của Robusta
Quả cà phê Robusta có hình trứng hoặc hình tròn. Quả chín có màu đỏ thẩm. Có một điểm đặc biệt là Robusta sẽ không ra hoa kết quả lại tại các mắc cũ của cành.
Hạt Robusta nhỏ hơn hạt Arabica nhưng hàm lượng caffeine lại cao hơn nhiều (khoảng 2-4%). Vị của Robusta cũng đắng gắt hơn, hương cũng không thơm và kém phong phú so với Arabica. Chính đó là lý do vì sao Robusta có tính kinh tế thấp hơn Arabica.
3. Liberica – Cà phê Mít
Tiếp theo, cà phê có tên khoa học là Coffea Liberica hay Coffea Excelsa. Còn một tên gọi khác là cà phê Cherry. Có thể sinh trưởng ở nhiều loại khí hậu khác nhau ở độ cao khoảng 800m – 1000m.
Giống cà phê này có lá to màu xanh đậm nhìn xa như cây mít nên được gọi là cà phê mít. Cây cao khoảng 2m – 5m và chịu hạn khá tốt. Sau 4-5 năm nuôi trồng thì mới có quả. Đặc biệt là có thể thu hoạch lên đến 30-40 năm. Mặc dù cây sống rất khoẻ, khả năng chống chọi với sâu bệnh và thời tiết rất tốt nhưng năng suốt kém nhất trong các loại cà phê. Vì vậy không có giá trị cao về mặt kinh tế.
Hàm lượng caffeine của Liberica cao hơn Arabica nhưng thấp hơn Robusta. Mùi hương rất đặc trưng và có vị nhẹ sảng khoái nên rất được người châu Âu ưu chuộng.
4. Cà phê Culi
Cuối cùng, một giống cà phê riêng biệt và rất đặc biệt. Culi là tên gọi của những hạt cà phê khác biệt được sàng lọc từ các giống Arabica và Robusta. Thông thường quả cà phê đều có 2 hạt. Nhưng với một số quả đột biến sẽ chỉ cho duy nhất 1 hạt bên trong, mang hình dáng tròn trịa. Đó gọi là cà phê Culi. Những hạt cà phê này được tách riêng và giá thương mại cao hơn hẳn so với hạt cà phê cùng mùa vụ.
Bản chất cà phê Culi có sự nổi trội về hương vị. Mùi thơm thanh thoát, vị cà phê đậm đà hơn. Hàm lượng caffeine cũng cao hơn hẳn Arabica và Robusta. Thông thường, người ta thường kết hợp cà phê Culi với các loại cà phê thông dụng như Robusta hay Arabica để có được những sản phẩm đặc sắc và hương vị mới lạ, thơm ngon hơn.
Với những kiến thức mà Barista School đã chia sẻ, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn những hạt cà phê phổ biến trên thế giới mà mình tiếp xúc hằng ngày.
VIỆT NAM BARISTA SCHOOL
Website: https://baristaschool.vn/
Facebook: https://www.facebook.com/VietNamBaristaSchool
Hotline: 1900 636246
Địa chỉ: 38/13 Nguyễn Văn Trỗi, P.15, Q.Phú Nhuận, TP.HCM