Dù cũng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố vĩ mô như dịch bệnh hay các chính sách về tiền tệ, ngành cà phê vẫn phát triển và đang là xu hướng trên toàn thế giới. Những sản phẩm có nguồn gốc từ cà phê xuất hiện ngày càng nhiều, trào lưu “đi cà phê” hay kinh doanh quán cà phê đang nở rộ ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Văn hóa cà phê ở Việt Nam từ lâu đã ăn sâu vào đời sống của người dân cả thành thị lẫn nông thôn. Thị trường cà phê Việt Nam đang trên đà tăng trưởng, không chỉ biểu hiện ở bề ngoài mà theo như báo cáo từ Mordor Intelligence, sự tăng trưởng sẽ tăng rất nhanh bởi nhu cầu đối với tiêu dùng hay ngành dịch vụ, thực phẩm ở trong nước và quốc tế đều đang rất cao, ngoài ra còn có nguyên nhân đến từ việc tăng dân số. Trong giai đoạn dự báo từ năm 2022 – 2027, Thị trường Cà phê Việt Nam được dự báo sẽ đạt tốc độ CAGR 8,07%.
Cà phê rang xay đang chiếm 74,8% và 10,2% là tỉ lệ của cà phê hòa tan đang chiếm trên thị trường cà phê Việt Nam. Tuy nhiên, với lối sống bận rộn cùng thời gian làm việc kéo dài nhất là ở giới trẻ, có khả năng xu hướng thị trường trong thời gian tới người tiêu dùng sẽ chuyển đổi từ cà phê rang xay sang cà phê hòa tan nhằm tiết kiệm thời gian. Khi so sánh với các quốc gia khác ở khu vực châu Á, thế hệ Gen Y của Việt Nam cho thấy mức tiêu thụ cà phê hòa tan bình quân đầu người ổn định trong 10 năm qua. Cũng theo Mordor Intelligence, nhóm độ tuổi từ 25 – 34 đang có mức tiêu thụ cà phê tăng mạnh nhất trong thời gian gần đây.
Nhịp sống bận rộn là nguyên nhân củng cố cho đánh giá thị trường cà phê sẽ được người tiêu dùng chuyển đổi từ cà phê rang xay sang ưa chuộng cà phê hòa tan. Ngoài ra, khi làn sóng cà phê thứ ba đã bùng nổ đến đỉnh điểm thì làn sóng cà phê thứ tư cũng đang âm ỉ bức phá, điểm đáng chú ý ở làn sóng này có thể kể đến sử dụng hạt cà phê đặc sản để làm cà phê hòa tan. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng cho cà phê hòa tan mà còn giúp những người yêu cà phê có thể thưởng thức hương vị của cà phê đặc sản kể cả khi bận rộn.
Trong bối cảnh này, cuộc cạnh tranh giữa các thương hiệu trên thị trường cà phê Việt Nam trong thời gian sắp tới chắc chắn sẽ tiếp tục diễn ra khốc liệt. Những sản phẩm đa dạng hơn về loại, hương vị mạnh mẽ hơn, chất lượng cao hơn và phù hợp với sở thích của người tiêu dùng Việt Nam đã và sẽ không ngừng được ra mắt bởi các thương hiệu trong nước và quốc tế. Mạng lưới phân phối tiên tiến mang lại lợi thế vượt trội cho các nhà sản xuất trong việc mở rộng phạm vi sản phẩm, phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng.
Cũng không thể không kể đến văn hóa cà phê ngày càng hiện đại hóa, cùng với xu hướng “đi cà phê không?” đang bùng nổ trong giới trẻ, các quán cà phê tại Việt Nam ngày càng gia tăng cũng là một yếu tố thúc đẩy cho sự phát triển của thị trường cà phê Việt Nam. Chỉ tính riêng năm 2020, thời điểm dịch Covid-19 vẫn đang hoành hành, tại Việt Nam đã có 1106 cửa hàng cà phê trên khắp cả nước. Ở thời điểm hiện tại, cuộc sống tiến vào trạng thái “bình thường mới”, cà phê vẫn thu hút được rất nhiều khách hàng với nhiều hình thức khác nhau.
Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được thực hiện cũng đóng vai trò đầy quan trọng trong việc đẩy mạnh xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang châu Âu khi thuế quan đã giảm mạnh từ 15% xuống mức 0. Những vấn đề về cách thức vận chuyển hay chi phí logistics sẽ được cải thiện, tạo ra điều kiện thuận lợi cho hàng hóa thông quan. Ngoài EVFTA, thời gian qua Việt Nam cũng đã thực hiện thành công cũng như đang nỗ lực đàm phán các FTA (Hiệp định thương mại tự do) khác. Điều này đồng nghĩa không chỉ ở riêng thị trường châu Âu, cà phê Việt Nam còn có thể dễ dàng xuất khẩu đến nhiều quốc gia của các châu lục khác hơn, lợi thế cho thị trường cà phê Việt Nam là rất lớn
Song song với đó, những sản phẩm thực phẩm khác có nguyên liệu chính là cà phê vẫn đang không ngừng được ra đời. Không chỉ thế, cà phê cũng đang tiến thân mạnh mẽ vào thị trường mỹ phẩm với những công dụng tuyệt vời đối với làm đẹp và được đón nhận nồng nhiệt. Những yếu tố này tuy chiếm tỉ lệ không cao nhưng chắc chắn cũng sẽ góp phần thúc đẩy thị trường cà phê tăng trưởng.
Có thể nói chưa bao giờ thị trường cà phê lại đầy tiềm năng như lúc này với nhiều sự đổi mới mạnh mẽ và nhiều xu hướng mới lạ được hình thành không ngừng nghỉ. Phải liên tục cập nhật, đổi mới sản phẩm cũng như định hướng đúng đắn để phù hợp với nhu cầu và sở thích luôn thay đổi của người tiêu dùng nói riêng và thị trường nói chung. Đây là cơ hội, đồng thời cũng là thách thức cho những người đang làm việc trong ngành cà phê Việt Nam kể cả Barista School. Nhưng chúng tôi tin rằng thị trường cà phê Việt Nam sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn, và Barista School chắc chắn sẽ đồng hành cùng cà phê Việt Nam trên mọi chặng đường sắp tới.
Sở Lao động Thương binh & Xã hội – Phòng quản lý giáo dục nghề nghiệp;